„Czy Chiny będą głównym ośrodkiem ekonomicznym, jak i w jakim tempie rozwija się chińska gospodarka i czy jej rozwój ma wpływ na kryzys gospodarczy w krajach zachodnich”?
Na te pytania odpowiadał profesor Gawlikowski wraz zaproszonym gościem, byłym ambasadorem w Chinach p. Krzysztofem Szumskim.
W odpowiedzi usłyszeliśmy, że Państwo Środka rozwija się szybko. Spowolnienie gospodarcze w krajach zachodnich ma także wpływ na tempo wzrostu w Chinach. Obecny spadek z 10% do 8% PKB jest zdaniem chińskich ekonomistów korzystne dla ich gospodarki. Obecnie nic nie zapowiada zahamowania gospodarczego. Na pytanie: czy przejmowanie przez Chiny długów innych państw jest niebezpieczne dla zadłużonych i czy w ten sposób Chiny próbują umocnić swą pozycję na arenie międzynarodowej? Padła odpowiedź, że państwa zachodnie o te pożyczki zabiegały, a nie była to inicjatywa Chin. Interesującym jest fakt, że rząd chiński sygnalizował USA i Europie, iż prowadzą niezbyt rozsądną politykę gospodarczą.
Kolejną kwestią poruszaną przez uczestników była rola, jaką odgrywa państwo.
Państwo zgodnie z tradycją jest "państwem konfucjańskim", czyli odpowiada za dobrobyt swoich obywateli. Władze centralne wspomagają firmy na arenie międzynarodowej. W 2001 roku Chiny rozpoczęły ekspansję kapitałową. Kupowały znane, renomowane i zaawansowane technologicznie firmy zachodnie, które borykały się z problemami finansowymi, zdobywając przy tym ogromną wiedzę o najnowszych technologiach.
To co motywuje przywódców chińskich, to dążenie do odbudowy wielkości narodu chińskiego oraz przywrócenie należnego mu miejsca w świecie.
Profesor Gawlikowski zaapelował, aby patrzeć na Chiny jak na kapitalistów a nie komunistów. W Chinach nie o wszystkim decydują władze centralne. Jest to ogromny, wielokulturowy kraj, w którym żyje 1 mld 400 mln ludzi. Prowincje różnią się kulturowo i językowo. Nawet wojsko jest tam regionalne. Ambasador Szumski zacytował chińskie powiedzenie: „Niebo jest wysoko a Cesarz daleko”, co oznaczy, że władza centralna nie jest tak silna, jaką się wydaje.
Kolejne pytanie dotyczyło ustroju Chin. Prof. Gawlikowski użył terminu - opiekuńczy autorytaryzm. Działają tu mechanizmy fasadowej demokracji. Dowiedzieliśmy się także, że w żadnym kraju azjatyckim nie ma demokracji i Chiny nie są wyjątkiem. W Chinach demokrację wprowadza się oddolnie, na poziomie gminnym. Powoli powstają związki zawodowe, które są bardziej lub mniej kontrolowane przez władzę. Jest to dość szczególny przypadek decentralizacji, który zachodzi na niższym szczeblu władzy a nie na centralnym.
Czy kraje zachodnie boją się Chin?, Co z prawami człowieka?
Standardy praw człowieka w Chinach są zupełnie inaczej rozumiane niż w Europie. W cywilizacji konfucjańskiej nie istnieje coś takiego jak Prawa człowieka. Dopiero w 2004 roku do Konstytucji Chin wpisano Prawa człowieka. Państwa zachodnie protestują przeciwko łamaniu praw człowieka w Chinach, co nie przeszkadza im jednak zaciągać wielomilionowych kredytów od rządu chińskiego. Mimo, że ten sam rząd gwałci w ich odczuciu podstawowe prawa człowieka.
Następnie głos zabrał Prezes Związku Banków Polskich Krzysztof Pietraszkiewicz. Stwierdził, że Chiny stały się jednym z największych wierzycieli na świecie. Prezes zadał następnie pytanie, czy w związku z tym elity chińskie czują się współodpowiedzialne za losy świata?
W odpowiedzi usłyszeliśmy, iż trudno o uczestnictwo chińskich elit w sprawach światowych, ponieważ za czasów Mao Chiny były izolowane od świata. Elity, które kształcą się na zachodzie to młoda, powstająca kadra.
Na ostatnie pytanie wieczoru: Jak Polska powinna wykorzystywać pieniądze z Chin? Ambasador Szumski radził, aby zorientować się w rynku chińskim i znaleźć sprawdzonego chińskiego partnera biznesowego, zachęcał także do korzystania z placówek dyplomatycznych oraz pomocy Europejskiej Izby Handlowej.
Podczas całej audycji towarzyszyła nam muzyka, trio muzyczne w składzie: Piotr Robowicz - kontrabas, Mark Waggoner - gitara, Janusz Skowron – na fortepianie CALISIA M-165 – edycja specjalna z okazji 200. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina.
• Sponsorem cyklu audycji jest Dom Development
• Partnerem muzycznym Calisia
• Partnerem audycji Fundacja Polski Jazz